قطعا یکی از دغدغه های بسیاری از افراد این است که چرا بعد از مدتی سرعت کامپیوتر یا لپ تاپشان کند می شود و به دنبال راه حل این مشکل اند. اما امروز راه حل هایی را باهم بررسی خواهیم کرد که به تمامی این افراد که شاید شما نیز یکی از آن ها باشید کمک خواهد کرد. در ادامه با پیانتک همراه باشید.
قبل از شروع آموزش باید یک نکته را ذکر کنیم که آموزشی که در اینجا به شما ارائه می کنیم بر اساس آخرین سیستم عامل شرکت مایکروسافت، ویندوز ۱۰ خواهد بود که عموما در این موارد با سیستم عامل های قدیمی تر نظیر ویندوز ۷ و ۸ و ۸٫۱ مشترک است و اگر موردی در سیستم عامل ها تفاوت داشته باشد ذکر خواهیم کرد.
۱- Disk Cleanup یا پاک سازی دیسک :
یکی از کلیدی ترین و ساده ترین کارهایی که باید هر چند وقت یک بار برای بهینه سازی سرعت ویندوز خود انجام دهید گزینه Disk Cleanup است. Disk Cleanup در واقع در هر درایو جست و جو می کند و فایل های بی استفاده و غیر ضروری را پیدا می کند و در دسته بندی های مختلف در اختیار کاربر قرار می دهد تا کاربر بتواند این فایل های اضافه را که بعضی وقت ها حجم های سنگینی نیز میگیرند (مثل فایل های دانلود شده آپدیت ها یا ورژن قبلی سیستم عامل) پاک کند.
این گزینه در تمامی نسخه های ویندوز وجود دارد و به سادگی می توان به آن دسترسی داشت و برای دسترسی به این قسمت راه های مختلفی وجود دارد که به دلخواه می توانید یک راه را انتخاب کنید. پیشنهاد ماه راه اول است چرا که ساده ترین راه می باشد.
راه اول – دسترسی از طریق Properties درایو مورد نظر :
ساده ترین راه برای دسترسی به Disk Cleanup رفتن به This PC یا همان My Computer و راست کلیک بر روی درایو دلخواه و انتخاب گزینه آخر Properties است. برای مثال ما بر روی درایو C که ویندوز در آن نصب است راست کلیک و گزینه Properties را انتخاب کردیم. پس از کلیک روی Properties یک پنجره مطابق تصویر زیر برای شما ظاهر می شود که گزینه Disk Cleanup به راحتی قابل مشاهده است.
راه دوم – دسترسی از طریق Administrative Tools در کنترل پنل :
راه دیگر برای دسترسی به Disk Cleanup دسترسی از طریق Administrative Tools در کنترل پنل است. برای اینکار ابتدا باید وارد کنترل پنل (Control Panel) شوید که دسترسی به آن در ویندوز ۱۰ به روز رسانی رد استون ۱ از طریق راست کلیک بر روی منوی استارت و انتخاب Control Panel یا جست و جو از طریق کورتانا در ویندوز ۱۰ یا نوار جست و جو در ویندوز های ۷ و ۸ و ۸٫۱ امکان پذیر است.
پس از باز کردن کنترل پنل در سمت راست قسمت بالا گزینه View by را بر روی Large icons قرار دهید و سپس بر روی آیکون Administrative Tools کلیک کنید. در ضمن در راه ساده تر برای دسترسی به Administrative Tools شما می توانید نام آن را در نوار جست و جو بزنید تا راحت تر به آن دسترسی داشته باشید.
در Administrative Tools برنامه Disk Cleanup را مشاهده می کنید که با کلیک روی آن پنجره Disk Cleanup برایتان باز می شود.
راه سوم – دسترسی از طریق اجرای دستور Cleanmgr.exe در Run :
راه سوم شاید برای برخی کمی سخت تر به نظر برسد اما پروسه خیلی پیچیده ای نیست. ابتدا باید پنجره Run را باز کنید که ساده ترین راه برای باز کردن آن استفاده از میانبر کلید ویندوز + R است. راه دیگر نیز جست و جوی Run در نوار جست و جوی ویندوز است.
پس از باز شدن Run باید دستور Cleanmgr.exe را در کادر وارد کنید تا پنجره Disk Cleanup برایتان باز شود.
خب اما بعد از اینکه به یکی از روش های بالا به Disk Cleanup دسترسی پیدا کردیم گام بعدی حذف فایل های اضافی است. در پنجره Disk Cleanup شما انتخاب های مختلفی برای پاک کردن فایل های اضافی دارید که واضح است و هر کدام را خواستید میتوانید انتخاب و پاک کنید. اما توجه داشته باشید که اگر شما سیستم عامل خود را به روز کرده باشید فایل ورژن قبلی سیستم عامل نیز در شمار فایل های اضافی در Disk Cleanup نمایش داده می شود که اگر آن را پاک کنید دیگر نمی توانید به هر دلیلی به ورژن قبلی سیستم عامل برگردید و اگر به مشکل بخورید دیگر پشتیبان نخواهید داشت و مجبورید ویندوز خود را از نو نصب کنید.
۲- Defragment یا Optimize :
Defragment یا Defragmentation یکپارچه سازی دیسک سخت است که تا ویندوز ۷ همان Defragment نام داشت از ویندوز ۸ به بعد Optimize نام گرفت. به زبان بسیار ساده باید بگوییم وقتی شما یک فایل را از درایو خود پاک می کنید یا به قسمت دیگری انتقال می دهید جای آن فایل یک خلع تشکیل می گردد. به مرور زمان این خلع ها زیاد می شوند و عملکرد را کند می کنند. علاوه بر آن وقتی شما فایلی را بر روی هارد خود ذخیره می کنید به علت فضای خالی زیاد هارد، محتوای این فایل به صورت پراکنده ذخیره می شود.
البته هارد با ذخیره مکان های قرار گیری فایل شما آن را تشخیص خواهد داد. اما مسلما وقتی فایل به صورت پراکنده ذخیره شده این عمل کمی طول می کشد. Defragment یا در ویندوز های جدید Optimize عمل بهینه سازی را برای فایل ها انجام می دهد و آن ها را مرتب می کند و کمک بسیار زیادی به بالاتر رفتن سرعت هارد می کند. در ویندوز های ۷ به بعد این عمل به صورت خودکار و طبق زمان بندی پیشفرض یا زمان بندی که شما تعیین می کنید که می تواند روزانه، هفتگی یا ماهانه باشد انجام می شود. البته شما به دلخواه به صورت دستی نیز می توانید اینکار را انجام دهید.
برای دسترسی به این گزینه شما باید مثل فرآیند Disk Cleanup عمل کنید. منتها با این تفاوت که شما اگر راه اول که ساده ترین است را انتخاب کنید در پنجره Properties باید روی تب دوم یعنی Tools کلیک کنید و سپس Optimize یا Defragment در ویندوز های قدیمی را بزنید تا پنجره مربوط به آن باز شود. همچنین از طریق Administrative Tools نیز می توانید به فایل Defragment and Optimize Drives دسترسی داشته باشید و یا با اجرای دستور dfrgui.exe در Run آن را باز کنید.
پس از باز شدن پنجره Optimize شما می توانید درایو های خود را ابتدا انالایز (analyze) کنید تا سیستم تمام به هم ریختگی این درایو ها را یک بار مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد و سپس اقدام به اجرای Optimize نمائید تا یکپارچه سازی شروع شود. بسته به میزان به هم ریخته بودن اطلاعات شما بر روی یک درایو این عمل زمان خاص خود را خواهد داشت. پیشنهاد ما این است چند بار این کار را مخصوصا برای درایوی که در آن ویندوز نصب است یا درایوی که کار بسیار بیشتری با آن انجام می دهید تکرار کنید تا تماما درایو شما مرتب سازی شود و سرعت کامپیوترتان را بالاتر ببرد.
۳- غیرفعال کردن نرم افزار های فعال با شروع ویندوز :
مورد دیگری که می تواند کمک خوبی به سرعت کامپیوتر کند حافظه رم است. هر چه میزان حافظه رم شما بیشتر باشد هر برنامه فضای بهتری برای استفاده از رم پیدا خواهد کرد و اجرای برنامه های متعدد شما را دچار کندی نخواهد کرد. مسلما اگر میزان سخت افزار دستگاه شما پایین باشد تا یک حد می توانید از نرم افزار های متعدد به صورت همزمان استفاده کنید و میزان بیشتر آن شما را دچار کندی در عملکرد خواهد کرد. پس غیر فعال کردن برخی نرم افزار های غیر ضروری که همزمان با شروع ویندوز آغاز به کار می کنند و مقداری از فضای رم را اشغال می کنند می تواند کمک خوبی به خالی تر شدن رم شما و رفع کندی در عملکرد کند.
برای غیر فعال کردن این برنامه ابتدا از بر روی تسک بار (Taskbar) راست کلیک کنید و Task Manager را بزنید. همچنین از طریق استفاده ترکیبی از Ctrl+Alt+Delete به صفحه ای هدایت می شوید که می توانید تسک منیجر را باز کنید.
در تسک منیجر به تب Startup بروید و نرم افزار هایی که اجرای آن ها در شروع ضروری نیست و نیازی به آن ها ندارید را غیر فعال کنید.
علاوه بر این سه راه اصلی برای بهینه سازی بهتر نیز می توانید از نرم افزار هایی مثل Ccleaner ساخت شرکت Piriform Ltd یا نرم افزار بسیار قدرتمند Ultimate Defrag استفاده کنید که دارای الگوریتم های پیشرفته تری نسبت به Optimize ویندوز دارد و هارد را بهتر یکپارچه سازی می کند. همچنین نصب نرم افزار هایی که در Background استفاده زیادی از رم می کنند نیز سرعت را کند می کند و باید سعی کنید از این نرم افزار ها کمتر استفاده کنید و آنها را در پس زمینه غیر فعال کنید.
استفاده از آنتی ویروس های سبک و قانونی نیز کمک می تواند کمک خوبی در پاک سازی ویروس ها کند و از کندشدن عملکرد توسط ویروس ها جلوگیری کند.